Skrzyp gałęziasty-wiślany staruszek

Płat nadwiślańskiego Skrzypu gałęziastego.

Za każdym razem, kiedy mijam łąkowe siedliska skrzypów nadwiślańskich zaczynam na dłużej przystawać, oglądać i podziwiać. Z bliska wyglądają jak duże gotowe do użycia zapałki lub miniaturki odrośli bambusów. Puste zielone w środku łodyżki bujają się na wietrze i skrzypią... Trwają uparcie ukorzenione w glebie od tysięcy lat. Naprawdę.

Łodyżki skrzypu- prawda, że małe bambuski :)

Ktoś bawił się ogniem :)

Według różnych źródeł rodzaj skrzyp [Eguisetum], wykształcił się już w trzeciorzędzie na szczątkach ze znacznie starszego rodzaju [Eguisetites], pochodzącego z ery paleozoicznej permu i karbonu. W ciepłym i wilgotnym klimacie dewonu rosły olbrzymie skrzypy, które były roślinami drzewiastymi. Relikty przedstawicieli rodzaju Eguisetum znajdowane w licznych kopalnych roślinach tzw. drzewiastych kalamitów uznaje się za współcześnie najstarsze znane rośliny naczyniowe! W Europie dorastały one do 2 m. wysokości, zaś w Ameryce Płd od 6-12 m. i średnicy 25 cm. W naszym kraju Skrzyp Olbrzymi- rzadki potomek ówczesnych gigantów dorasta zaledwie do 2 metrów wysokości. I pomyśleć, że jeszcze w triasie skrzypy zajmowały poszycie lasu...

Kłos skrzypu.

Występowanie Skrzypu gałęziastego w Polsce.

Skrzyp Gałęziasty [Eguisetum ramasissimum Desf], którego darzę szczególnym sentymentem porasta głównie Dolinę Środkowej Wisły, co ciekawe pokrywający się z europejskim obszarem ochrony przyrody NATURA 2000. Lubi on siedliska na łachach z piasków i żwirów, podmokłe łąki i lasy łęgowe. Lecz nie pogardza także terenami suchszymi i bliższych samej rzeki. Co prawda przynależy do podrodzaju: Hippochaete, ale dorównuje on swoim krewniakom osiągami łodyg o nieregularnych rozgałęzieniach od 10-80 cm. W środku badyla mamy przewód powietrzny. Międzywoźla mają po 3-10 cm. długości i są żeberkowate- wypukłe głębokie rowki między nimi. Z nich powstają jakby okółkowate, drobne liście łuskowate lub szydlaste.  Przypominają mi odrobinę wachlarzyk. Zarodniki skrzypów dojrzewają od maja do lipca.

Detalik.

Z tych białych ''plastrów'' wyrastają okółkowe listki.

W Polsce występuje 10 gatunków skrzypów. Są to: Skrzyp bagienny, błotny, polny o walorach leczniczych, leśny, łąkowy, olbrzymi [pod ochroną prawną!], pośredni, oraz eguisetum bogotense i eguisetum diffusum. Z podrodzaju: opisywany mój ulubieniec- Skrzyp gałęzisty, oraz pstry, zimowy, a także laevigatum, sciupoides, giganteum , myriochaetum.  Nie znane mi są polskie nazwy, dlatego podaję łacińskie.

Ludzka głupota na wiślanych zalewiskach..

W Europie rośnie 15 gatunków skrzypów, chociaż spotkałem się ze źródłami mówiącymi nawet o 50 gatunkach. W ziołolecznictwie skrzypy słyną z posiadania różnych środków na choroby- w tym z potasu i krzemionki.. W bulwach kłączy kryje się skrobia. Zanim jednak ktoś zdecyduje się na zebranie skrzypów do celów ozdrowieńczych sugeruję, aby robiła to osoba z doświadczeniem zielarskim. Osobiście wolałbym nie ryzykować.

Fragment zamarzniętego starorzecza wiślanego-stan obecny.

 Siedliskowe płaty Skrzypu gałęziastego spotykam nad Wisłą dosyć rzadko, chociaż jeśli ktoś zna miejsca jego  występowania bez problemu go odnajdzie. Co prawda w przydomowych ogrodach i hodowlach jest znany, ja cenię jego dziką populację, bez kombinowań hodowlanych i intencji uczonych idiotów. Natura zawsze wie lepiej i tylko jej ufam.