poniedziałek, 6 lipca 2015

W krainie polskiego modrzewia


 Dobrze jest wrócić ku stronicom nowelki mistrzunia Stefana Żeromskiego pt. Puszcza Jodłowa. Kto jeszcze jej nie poznał, niechaj się śpieszy. Szkoda byłoby się pozbawić obcowania z tym dziełkiem. To jeden z ostatnich utworów pisarza, bardzo głęboki, osobisty i pełen miłości do lokalnej przyrody. Odnaleźć tam można echa dawnych puszcz i krajobrazy, które przyszłego literata ukształtowały i uwrażliwiły na całe życie.


Cudowna aleja ze starodrzewu prowadząca do rezerwatu przyrody ''Modrzewina''.
 Dzięki niej początkujący miłośnik leśnych wędrówek odkryje swoją własną Żeromszczyznę. Piękno lat dzieciństwa, las, powab pór roku i przeszłość starych Bogów, co wciąż stoją na jej straży  Tak po swojemu., bo w tym tkwi siła opowieści, że każdy z nas odnajdzie w niej coś dla siebie.  Podczas pobytu w krainie polskiego modrzewia na ziemi grójeckiej mam teraz pewność, że towarzyszył mi sam Żeromsio i nauczał. Wspaniałe przeżycie!

Siedlisko lasu grądowego w rezerwacie.
 Jej początkiem była czarowna, wręcz baśniowa aleja z sędziwych lip,dębów, kasztanowców i jesionów o długości ponad 400-stu metrów. Czuliśmy się z kumplem jakbyśmy odkryli jakiś zielony czakram, świątynię do której prowadziła nas droga ku odkupieniu. Kiedy poszukujący nagle zdaje sobie sprawę, że jest w centrum sił witalnych i unosi się wśród puszczańskiej materii ducha. Barwy zieleni, przyjemny mrok w upalne przedpołudnie, oraz woń leśnych aromatów sprawiały, że dostaliśmy obuchem w głowy. Ale to nie bolało.

Niektóre osiągają do 35 metrów!
Modrzewie polskie w całej krasie...
Potęga modrzewia polskiego...
 Gdyśmy dotarli ku końcowi tej cudownej alei, naszym oczom ukazała się tablica informacyjna o istnieniu tutaj rezerwatu przyrody o nazwie ''Modrzewina''. Usytuowany jest w kompleksie leśnym o całkowitej powierzchni 406,28 hektarów i ok. 1,5 km na północny zachód od miejscowości Belsk Duży.  Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie na Wysoczyźnie Rawskiej najbardziej na północ wysuniętego stanowiska modrzewia polskiego osiągającego tu czcigodny wiek od 180 do 210 lat! Wiele z nich osiąga średnią wysokość 34 metrów i grubość pierśnicy do 120 cm. Znamionuje to o wyjątkowości przyrodniczej tego rezerwatu na skalę ogólnopolską.

W puszczy modrzewiowej.
Zatracić się w puszczy...
Zdjęcia nie pokazują autentycznie potężnych rozmiarów modrzewi...

  W rezerwacie przyrody ''Modrzewina'' dominującym zespołem leśnym jest grąd subkontynentalny ze zróżnicowanym wiekowo starodrzewem. [50-100 lat] Tworzą go głównie wspomniany modrzew, dęby, buki i sosny. W dolnej warstwie naszego matecznika w bogatym podszyciu przeważa leszczyna, krzewiaste formy grabu, lipy, podrosty dębu, jarzębina a ponadto czeremcha i bez czarny. Na wilgotnych siedliskach sporadycznie napotkamy drzewostany świerkowe i olszowe. Bardzo zresztą piękne.Ciekawie prezentuje się w modrzewiowej puszczy leśne runo. Można zadziwiać się na przykład pięciornikiem chłonnym, wawrzynkiem wilczełykiem, widłakiem goździstym, pierwiosnką lekarską czy podkolanem białym z obfitością jeżyny. W sumie około 60 gatunków flory naczyniowej stwierdzono w samym rezerwacie.



Wykroty też widywaliśmy- chwała mądrości leśników.

 Modrzewiowy las ma kręte koleje losu. Leśny rezerwat utworzono w 1959 r. na gruntach miejscowości Mała Wieś. Źródła historyczne wskazują, że tutejsze modrzewie podziwiał sam król Stanisław August Poniatowski w dniu 21 lipca 1787 roku. Rezerwat, jeszcze na gruntach prywatnych, za zgodą właścicieli utworzono w 1927 roku na powierzchni 7,44 ha w oddziałach: 15a,b,c. W okresie II Wojny Światowej udało się uratować kompleks przed dewastacją i wycięciem a później zwiększono powierzchnię chronioną do 67 ha (okupant niemiecki uznał tutejsze modrzewie za znaczące dla Rzeszy...). Po wojnie powołano rezerwat przyrody na powierzchni 336,15 ha, by ostatecznie objąć ochroną powierzchnię 332,15 ha
puszczy.
I dęby i lipy szumią tam.
 Dla postronnego przybysza zaskoczeniem może być wydzielony rezerwat ścisły w lesie o powierzchni 39,91 ha zajmując żyzne siedlisko lasu świeżego. Na ponad 94% pow. gatunkiem dominującym jest tu modrzew polski. o nieregularnych, rzadkich koronach, z charakterystycznymi dla niego powykręcanymi  konarami z długich zwisających gałęzi. Modrzew tworzy piętro drzew górujących. Piętro dolne tworzy: dąb, sosna, grab i lipa. Warstwę podszytu tworzy: leszczyna, kruszyna, bez czarny oraz bez koralowy. To najcenniejszy obszar w całym rezerwacie ''Modrzewina''...Ważnym walorem przyrodniczo-krajobrazowym są w północnej części ostoi chronionej zachowane oczka wodne i zabagnienia o łącznej powierzchni 1,80 ha.Korzysta z nich zwierzyna leśna i ptactwo.

Bardzo istotne dla zwierząt oczka wodne.

 Włócząc się pośród olbrzymich modrzewi, które często przypominały nam miniaturki potężnych sekwoi z Ameryki Płn żal wzbierał jak niewiele pozostało w naszym kraju takich niezwykłych cudów. I co gorsza obecna ochrona tego,co już mamy wcale nie zapewnia tego, że przetrwają one na przyszłość. Urbanizacja postępuje a ludzka głupota i krótkowzroczność sprzyjają temu, że świadomych obrońców takich rezerwatów jak ''Modrzewina ''uznaje się za wrogów publicznych. Dziś złodziej i prostytutka wszelakich odcieni to celebryci i wyrocznie. Prorocy dobrostanu...

Dach Modrzewiowej Puszczy.
 Wspólna wędrówka z Żeromsiem, wystarczyła nam, ażeby ochłonąć i wrócić na właściwe ścieżki. Stojąc pod polskimi modrzewiami, zapatrzeni w iglasty dach. One naprawdę opowiadały stare dzieje puszcz. Trudno było odejść. Bo lewitowaliśmy! Tak dorodnych i pięknych modrzewi nigdzie dotąd nie widzieliśmy. One jeszcze tam szumią. Spieszcie, jeśli chcecie doznać ich cienia. Błagam, z szacunkiem i nie śmiecąc!

Korzystałem z następujących źródeł:
www.belskduzy.pl
www.grojec.pl
http//rezerwatygrojec.wordpress.com
www.tropyprzyrody.pl
Fotografie mojego autorstwa.












 




1 komentarz: